Terugblik op zes jaar in België: een hoopgevend verleden en een veelbelovende toekomst

Nu het jaarverslag 2022 van BZG België uit is, nodigen we je uit om even in te gaan op het verleden, het heden en de toekomst van onze organisatie. Samen met Dimitri Verboomen, directeur van BZG België, duiken we in wat BZG maakt tot wat het nu is.

Hoe is BZG in België beland?

Voordat BZG België werd opgericht, liepen er twee projecten vanuit Frankrijk:

Les Voyageur-euses du Numérique (Digital Travellers), met digitale onderwijsactiviteiten in bibliotheken, voornamelijk rond programmeren.
Khan Academy, dat zorgde voor een eerste contact met het ecosysteem van het Belgische onderwijs.

Het Khan Academy-project moest actiever uitgerold worden in België, dus werd besloten een team ter plaatse aan te werven en een lokale organisatie op te starten. Het doel was om het mandaat van BZG in België uit te voeren, de ontwikkeling van activiteiten op lokaal niveau makkelijker te maken en de organisatie te vertegenwoordigen bij Europese instanties.

Wat waren de eerste uitdagingen bij aankomst?

BZG en Khan Academy waren erg onbekend. We moesten onszelf bewijzen en het nut van deze nieuwe ondersteunende tool, die leerlingen helpt om te slagen, bewijzen. We kozen voor een tweeledige aanpak:

Zorgen dat de officiële onderwijsinstanties ons leerden kennen: schoolnetwerken, ministeries, organisaties enz.
Directe actie ondernemen bij scholen, leerkrachten en opvoeders.

We haalden dus onze telefoons en mailboxen boven en namen contact op met een groot aantal Belgische scholen. BZG België was de eerste nationale tak van de ngo Bibliotheken Zonder Grenzen die een specifieke aanpak voor scholen en leerkrachten ontwikkelde. De voorbije jaren hebben we een expertise ontwikkeld die nu het hele netwerk ten goede komt.

Deze eerste ervaring en onze kennis van de scholen hebben ons ertoe aangezet om te investeren in andere activiteiten: digitale geletterdheid met Cyber Helden en vervolgens e-inclusie, gericht op volwassenen.

Zijn de visie en doelstellingen van BZG veranderd sinds 2017?

Nee. De missie van BZG om de toegang tot onderwijs, informatie en cultuur te vergemakkelijken is onveranderd gebleven. Het is echter belangrijk om op te merken dat dit zeer brede thema’s zijn en daarom hebben we in teamverband een hoofdthema gekozen voor onze acties: de strijd tegen sociale ongelijkheid in België.

In België is er nog veel vooruitgang te boeken op het vlak van gelijkheid tussen kinderen uit kansarme sociale klassen en kinderen uit meer welvarende milieus. Het is tegen deze achtergrond dat de ontwikkeling en de spreiding van de Khan Academy in België vorm hebben gekregen.

Jongeren helpen om te slagen, hen zin geven om wiskunde en wetenschappen te leren, digitale geletterdheid… Al deze onderwerpen zijn verbonden met één enkel doel: jongeren de middelen geven om de maatschappij te begrijpen en zich erin te integreren.

De afgelopen jaren hebben we de sociale cohesie verder bevorderd door ons uit te breiden naar andere gebieden, met projecten die verband houden met e-inclusie en, meer recent, acties gericht op vluchtelingen.

Als team hebben we een hoofdthema gekozen voor onze acties: de strijd tegen sociale ongelijkheid in België.

Welke grote plannen heeft BZG nu in België?

We zijn heel snel gegroeid met onze Franstalige projecten, maar we zijn ook actief in Vlaanderen met de projecten Cyber Helden en e-inclusie. En we willen dit nog verder uitbouwen om een echte nationale organisatie te worden. Op die manier kunnen we acties ontwikkelen voor iedereen, met kennis van en respect voor de verschillen tussen de gemeenschappen in ons land.

We ontwikkelen ook nieuwe actieterreinen, zoals het onthaal van vluchtelingen en leesbevordering… Net als bij het onderwijs moeten we ze laten groeien en verspreiden, en nieuwe netwerken van partners opzetten.

De doelstelling voor 2030 van BZG internationaal: binnen 10 jaar het leven van 3 miljoen mensen veranderen door een vlottere toegang tot kennis. Dit doel betekent een verdrievoudiging van onze activiteiten en in België willen we deel uitmaken van deze visie: onze activiteiten versterken, de stem van BZG lokaal en naar de internationale gemeenschap uitdragen en onze expertise bijdragen aan het netwerk.

Het is ook heel bemoedigend om te zien dat het project een positieve impact heeft op het gedrag van de begunstigden. Als ik slechts één cijfer zou moeten noemen: 80% van de getrainde leerkrachten en ouders voelen zich nu meer op hun gemak bij het bespreken of ter sprake brengen van cyberveiligheid en/of digitaal burgerschap met hun kinderen/leerlingen.

Zie je een verandering in de Belgische context met betrekking tot de onderwerpen die jullie behandelen?

Ja, in het onderwijs bijvoorbeeld zijn leerkrachten minder bang voor digitale technologie. Door de coronacrisis hebben we rond dit thema heel wat jaren gewonnen, maar het heeft ook de scholing van de leerlingen verstoord. Zij betalen nog steeds de prijs, met grote leerachterstanden en grote verschillen afhankelijk van hun sociale achtergrond.

Hetzelfde geldt voor e-inclusie: de diversiteit van de spelers, de maturiteit van de projecten en het bewustzijnsniveau verschillen van regio tot regio en van gemeenschap tot gemeenschap. De digitale kwetsbaarheid neemt toe door bedrijven en overheden die hun loketten sluiten en hun diensten ontmenselijken. Toch zie ik een echte evolutie, met initiatieven op zowel publiek als privaat niveau. Beslissingen die de komende jaren een impact zouden moeten hebben op onze werking.

In de komende 10 jaar willen we het leven van 3 miljoen mensen veranderen door de toegang tot kennis te vergemakkelijken.

In een paar woorden, welke impact heeft BZG België de voorbije vijf jaar gehad?

Onze impact is zowel kwantitatief als kwalitatief. Meer dan één op de twee leerlingen in de Franse Gemeenschap gebruikte Khan Academy gedurende het schooljaar. Onze verschillende opleidingen voor leerkrachten en opvoeders en de ondersteuning die we op lokaal niveau aanbieden, doen de kwaliteit van het gebruik van de tool evolueren.

Deze dubbele impact stellen we ook vast voor de Cyber Helden. Ons team heeft sessies gehouden met meer dan 20.000 kinderen en meer dan 2.000 leerkrachten getraind. Meer dan 80% van de leerkrachten die aan deze trainingssessies hebben deelgenomen, zeiden dat ze zich meer op hun gemak voelden bij het bespreken van digitaal burgerschap met hun leerlingen.

Op het vlak van digitale inclusie zijn ongeveer 300 verzorgers en vrijwilligers getraind. De connectoo-opleiding, ontwikkeld in samenwerking met de FOD BOSA, wordt gebruikt in meer dan 250 ministeries, gemeenten en instellingen in België. Het is echter nog te vroeg om de impact te meten. In 6 jaar kunnen we zeggen dat BZG België een echte impact heeft gehad in België!